Web5 là gì?

Cựu Giám đốc điều hành Twitter – Jack Dorsey đã công bố một nền tảng mới trên Twitter có tên là ‘Web5’, là sự kết hợp của Web3 và Web 2.0, được xây dựng trên chuỗi khối Bitcoin. Nền tảng này hứa hẹn sẽ khắc phục sự cố bảo mật dữ liệu cá nhân. “Chúng tôi đấu tranh để bảo mật dữ liệu cá nhân với hàng trăm tài khoản và mật khẩu mà chúng tôi không thể nhớ. Trên web ngày nay, danh tính và dữ liệu cá nhân đã trở thành tài sản của các bên thứ ba,”, công ty đã thô ng báo trên Website chính thức.

Vào ngày 10 tháng 6 năm 2022, đơn vị kinh doanh TBD của Jack Dorsey  một công ty con của Block Inc., và là – CEO của Twitter thông báo họ đã bắt tay vào hành trình xây dựng “Web5”. Sau những lời chỉ trích rất công khai của Dorsey đối với Web3 và ‘những thiếu sót của nó, thật hợp lý khi doanh nhân lấy Bitcoin làm trung tâm lại bắt đầu xây dựng một web phi tập trung thực sự.

Web5 nhằm tận dụng chuỗi khối của Bitcoin và cho phép người dùng toàn quyền kiểm soát dữ liệu và danh tính của họ.

Web5 là gì?

Web5 được phát triển bởi The Block Head (TBH), một trong những đơn vị kinh doanh Bitcoin tại Dorsey’s Block (trước đây là Square). Nền tảng mang lại danh tính và lưu trữ dữ liệu phi tập trung cho các ứng dụng. “Nó cho phép các nhà phát triển tập trung vào việc tạo ra trải nghiệm người dùng thú vị trong khi trả lại quyền sở hữu dữ liệu và danh tính cho các cá nhân” – theo công ty.

TBH giải thích cách Web5 muốn các cá nhân có khả năng “sở hữu dữ liệu của họ”. Ví dụ: giả sử AnonyViet nắm giữ một “ví kỹ thuật số” quản lý an toàn danh tính, dữ liệu và quyền của mình đối với các ứng dụng và kết nối bên ngoài. AnonyViet sử dụng ví của mình để đăng nhập vào một ứng dụng mạng xã hội phi tập trung mới. Tuy nhiên, vì AnonyViet đã kết nối với ứng dụng bằng danh tính phi tập trung của mình nên cô ấy không cần tạo hồ sơ và tất cả các kết nối, mối quan hệ và bài đăng mà AnonyViet tạo thông qua ứng dụng đều được lưu trữ với mình, trong nút web phi tập trung. Sử dụng Web5, AnonyViet có thể chuyển đổi ứng dụng bất cứ khi nào mà mình muốn, mang theo cá tính xã hội của cô ấy.

Trong một trường hợp khác, Bob, một người yêu âm nhạc và ghét bị giới hạn dữ liệu của mình cho một nhà cung cấp duy nhất. Nó buộc anh ta phải lặp đi lặp lại các danh sách phát và bài hát của mình trên các ứng dụng âm nhạc khác nhau. Rất may, có một cách giải quyết cho trường hợp này: Bob có thể giữ dữ liệu này trong nút web phi tập trung của mình. Bằng cách này, Bob có thể cấp cho bất kỳ ứng dụng âm nhạc nào quyền truy cập vào cài đặt và tùy chọn của anh ấy, cho phép anh ấy có trải nghiệm âm nhạc được cá nhân hóa của mình ở bất cứ đâu anh ấy chọn. Do đó, Web5 sẽ cung cấp cho người dùng quyền sở hữu dữ liệu của họ.

Được giới thiệu trong Google Tài liệu do Dorsey xuất bản, Web5 là phép tính của từ Web 2 + Web 3 = Web 5. Web3 đã đạt được động lực lớn vào năm 2021 với mục tiêu “mã hóa mọi thứ” và kết nối tài sản với các blockchain. Web5 có một cách tiếp cận khác, chỉ dựa vào một blockchain, Bitcoin và chỉ cho một trường hợp sử dụng duy nhất: identity – định danh, danh tính.

Web5 hoạt động như thế nào?

Tầm nhìn Web5 của TBD bao gồm một số thành phần phần mềm, khi kết hợp với nhau, cho phép các nhà phát triển tập trung vào việc tạo ra trải nghiệm người dùng phong phú đồng thời cho phép lưu trữ dữ liệu và nhận dạng phi tập trung trong các ứng dụng.

Tất cả đều dựa trên giao thức Sidetree và ION không yêu cầu sử dụng mã thông báo, trình xác thực đáng tin cậy hoặc cơ chế đồng thuận bổ sung để hoạt động.

Thành phần đầu tiên là Web Node phi tập trung – Decentralized Web Node (DWN) .

DWN được mô tả là xây dựng kho dữ liệu giống như lưới cho phép một thực thể vận hành nhiều nút đồng bộ với cùng một trạng thái trên nhau.

DWN của Web5 sẽ được sử dụng để định vị dữ liệu được liên kết với một Định danh phân cấp – DID (Decentralized Identifier)

DID là số nhận dạng vĩnh viễn duy nhất trên toàn cầu thường được sản xuất và đăng ký bằng mật mã và không yêu cầu cơ quan đăng ký tập trung.

Thành phần quan trọng tiếp theo là Dịch vụ Nhận dạng Chủ quyền – Self-Sovereign Identity Service (SSIS) .

Dịch vụ nhận dạng tự chủ (SSIS) là một dịch vụ quản lý danh tính phi tập trung cho phép các cá nhân và tổ chức kiểm soát danh tính kỹ thuật số của riêng họ. SSIS được xây dựng trên nền tảng blockchain và sử dụng các hợp đồng thông minh để cung cấp một cách bảo mật, phi tập trung và chống giả mạo để quản lý danh tính kỹ thuật số.

Thành phần chính thứ ba là Self-Sovereign Identity SDK – nhận dạng có chủ quyền .

Self-Sovereign Identity SDK  là một bộ công cụ cho phép các nhà phát triển dễ dàng xây dựng các ứng dụng sử dụng các nguyên tắc nhận dạng tự có chủ quyền.

Nó được thiết kế để hoạt động với bất kỳ hệ thống quản lý danh tính nào và cung cấp một bộ công cụ và API để giúp các nhà phát triển tạo các ứng dụng cho phép người dùng kiểm soát dữ liệu của riêng họ.

Từ PWA đến DWA

PWA là Ứng dụng web cấp tiến (Progressive Web Apps) và bạn sử dụng chúng hàng ngày (Pinterest, Uber, Spotify). Chúng là những ứng dụng web sử dụng công nghệ web hiện đại để cung cấp trải nghiệm người dùng tương tự như trải nghiệm của ứng dụng gốc. PWA được thiết kế để đáp ứng 3 yếu tố: nhanh, đáng tin cậy và hấp dẫn.

Sử dụng các thành phần Web5 nói trên, Jack Dorsey đang tạo cơ sở hạ tầng để tạo DWA (Ứng dụng web phi tập trung).

Cấu trúc này sẽ cho phép các nhà phát triển tạo ra các ứng dụng có danh tính phi tập trung và khả năng lưu trữ dữ liệu, tất cả đều cung cấp cho người dùng toàn quyền kiểm soát thông tin cá nhân của mình.

Ngay sau khi phát hành tài liệu Web5 trên Twitter, Jack đã mạnh dạn tuyên bố rằng đây “có thể sẽ là đóng góp quan trọng nhất của chúng tôi cho internet.”

Tất nhiên chỉ có thời gian mới trả lời được liệu Web5 có bắt kịp hay không, nhưng điều này chắc chắn sẽ làm rung chuyển hàng tỷ người sẵn sàng đầu tư vào các ứng dụng Web3 của các ứng dụng như a16z và các VC khác.

Câu hỏi thường gặp

Web5 khác với Web3 như thế nào?

Web3 tập trung vào “mã hóa mọi thứ” và kết nối tài sản với nhiều blockchain. Web5 lại chỉ sử dụng một blockchain duy nhất, Bitcoin, và tập trung vào việc quản lý danh tính và dữ liệu cá nhân, cho phép người dùng toàn quyền kiểm soát thông tin của mình.

Người dùng sẽ được hưởng lợi gì từ Web5?

Web5 mang lại quyền sở hữu dữ liệu và danh tính cho người dùng. Bạn sẽ kiểm soát hoàn toàn dữ liệu cá nhân của mình, có thể chuyển đổi giữa các ứng dụng dễ dàng mà không bị mất dữ liệu, và không phụ thuộc vào các bên thứ ba.

Web5 hoạt động dựa trên công nghệ nào?

Web5 dựa trên chuỗi khối Bitcoin, kết hợp với giao thức Sidetree và ION, cùng với các thành phần như Decentralized Web Node (DWN) và Self-Sovereign Identity Service (SSIS) để cung cấp lưu trữ dữ liệu và quản lý danh tính phi tập trung.