Mất ngủ là gì?
Mất ngủ (insomnia) là một chứng rối loạn giấc ngủ thường xuyên khiến bạn khó đi vào giấc ngủ, khó ngủ hoặc thức dậy quá sớm và không thể ngủ lại được. Bạn có thể vẫn cảm thấy mệt mỏi khi thức dậy. Mất ngủ không chỉ làm tiêu hao năng lượng và tâm trạng của bạn mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, hiệu suất làm việc hoặc học tập và chất lượng cuộc sống của bạn. Có hai loại mất ngủ bao gồm:
| Tham gia kênh Telegram của AnonyViet 👉 Link 👈 |
- Mất ngủ cấp tính (ngắn hạn): Mất ngủ ngắn hạn có thể do căng thẳng, thay đổi lịch trình giấc ngủ hoặc các yếu tố tạm thời khác.
- Mất ngủ mãn tính (dài hạn): Mất ngủ mãn tính kéo dài từ ba tháng trở lên và có thể liên quan đến các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn hoặc thói quen giấc ngủ không tốt.
Triệu chứng và nguyên nhân của bệnh mất ngủ
Mất ngủ (hay còn gọi là rối loạn giấc ngủ) là tình trạng khó khăn trong việc bắt đầu ngủ, duy trì giấc ngủ hoặc thức dậy quá sớm và không thể ngủ lại. Các triệu chứng của mất ngủ bao gồm việc khó đi vào giấc ngủ vào ban đêm, thức dậy vào ban đêm hoặc quá sớm, cảm thấy mệt mỏi sau khi thức dậy, khó tập trung hoặc ghi nhớ, cáu kỉnh, lo lắng hoặc trầm cảm. Ngoài ra, dù bạn cố gắng giữ tỉnh táo, vẫn cảm thấy buồn ngủ và thiếu năng lượng vào ban ngày.
Mất ngủ có nguyên nhân từ căng thẳng do lo lắng về công việc, học tập, tài chính hay các vấn đề cá nhân có thể gây ra việc khó ngủ. Nếu lịch trình giấc ngủ của bạn không đều đặn, sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ, ăn quá no hoặc uống nhiều chất kích thích (như caffeine hoặc rượu) trước khi đi ngủ cũng gây nên tình trạng mất ngủ.
Một số bệnh lý như đau mãn tính, các vấn đề về hô hấp, rối loạn tiêu hóa, tiểu đường, tim mạch, các bệnh về thần kinh và tâm thần cũng có thể gây mất ngủ. Môi trường phòng ngủ quá ồn ào, quá sáng, quá nóng hoặc quá lạnh cũng khiến giấc ngủ không ổn định.
Ngoài ra, một số loại thuốc có tác dụng phụ gây mất ngủ, hay việc mất ngủ có thể phổ biến hơn ở người cao tuổi do những thay đổi trong giấc ngủ và sức khỏe.
Điều trị mất ngủ như thế nào để hiệu quả?
Điều trị mất ngủ có thể được thực hiện thông qua nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Theo đó, bạn hãy thay đổi lối sống và thói quen ngủ. Hãy đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời gian mỗi ngày, kể cả vào cuối tuần. Tạo môi trường ngủ lý tưởng, đảm bảo phòng ngủ tối, yên tĩnh và mát mẻ. Sử dụng giường và gối thoải mái.
Tránh sử dụng thiết bị điện tử (như điện thoại, máy tính, TV) trước khi ngủ, vì ánh sáng xanh từ màn hình có thể cản trở sản xuất melatonin, hormone giúp ngủ. Bạn cũng nên tránh ăn uống, uống caffeine hay rượu gần giờ ngủ. Các bài tập thể dục nhẹ nhàng vào ban ngày có thể giúp cải thiện giấc ngủ. Tuy nhiên, tránh tập thể dục mạnh ngay trước khi đi ngủ.
Các loại thảo dược như melatonin, valerian (cây xô thơm) hoặc hoa cúc có thể giúp cải thiện giấc ngủ tự nhiên mà không gây tác dụng phụ nghiêm trọng. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc ngủ để giúp bạn bắt đầu hoặc duy trì giấc ngủ. Tuy nhiên, thuốc ngủ chỉ được dùng trong thời gian ngắn và dưới sự giám sát của bác sĩ, vì có thể gây phụ thuộc hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.
Massage hoặc xoa bóp nhẹ nhàng, các kỹ thuật thư giãn này có thể giúp cơ thể và tinh thần thư thái hơn, giúp dễ ngủ.Thiền, yoga, hoặc các bài tập thư giãn có thể giúp giảm căng thẳng và làm dịu tâm trí trước khi đi ngủ.
Nếu mất ngủ của bạn liên quan đến các bệnh lý khác như trầm cảm, lo âu, hoặc bệnh tim mạch, điều trị những bệnh lý này sẽ giúp cải thiện giấc ngủ.
Mất ngủ có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau, vì vậy điều trị hiệu quả cần phải xác định chính xác nguyên nhân của tình trạng này. Nếu bạn bị mất ngủ kéo dài hoặc mất ngủ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn, hãy đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị sớm nhất để tránh bị ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nhé!
Câu hỏi thường gặp
Mất ngủ cấp tính khác với mất ngủ mãn tính như thế nào?
Mất ngủ cấp tính là tình trạng khó ngủ ngắn hạn, thường do căng thẳng hoặc thay đổi lịch trình. Mất ngủ mãn tính kéo dài hơn 3 tháng và có thể liên quan đến các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn hoặc thói quen ngủ xấu.
Tôi có thể tự điều trị mất ngủ tại nhà bằng cách nào?
Bạn có thể thử điều chỉnh thói quen ngủ như đi ngủ và thức dậy đúng giờ, tạo môi trường ngủ tối và yên tĩnh, tránh dùng thiết bị điện tử trước khi ngủ, và tập thể dục nhẹ nhàng vào ban ngày. Một số thảo dược như melatonin cũng có thể hỗ trợ (nên tham khảo ý kiến bác sĩ).
Khi nào tôi nên đi khám bác sĩ về tình trạng mất ngủ?
Nếu mất ngủ kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, hoặc kèm theo các triệu chứng khác như trầm cảm, lo âu, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
