Bạn có thể sẽ nghe thấy thuật ngữ “UX” được sử dụng rất nhiều, đặc biệt là bở các nhà thiết kế hoặc kỹ sư web, thường được nói chung với UI (giao diện người dùng). Nhưng chính xác UX là gì? Cùng mình tìm hiểu trong bài viết này nhé.
UX là gì?
UX là viết tắt của “User Experience” (Trải nghiệm người dùng) và nó bao gồm toàn bộ mối quan hệ giữa người dùng và sản phẩm. Mối quan hệ này sẽ phụ thuộc vào ngành và sản phẩm mà chúng ta đang nói đến.
Thuật ngữ này được phát minh bởi Don Norman, một kỹ sư tại Apple và đồng sáng lập của Nielsen Norman Group, vào những năm 1990. Norman mô tả UX theo cách này:
“Trải nghiệm người dùng ’bao gồm tất cả các khía cạnh tương tác của người dùng cuối với công ty, dịch vụ và sản phẩm của công ty.”
Ngày nay Norman vẫn viết về UX và thiết kế UX, và bạn có thể xem những bài báo đó tại đây.
UX còn được gọi là “human-first approach” (cách tiếp cận ưu tiên con người) đối với thiết kế sản phẩm, cho dù sản phẩm đó là vật lý hay kỹ thuật số. UX rất có thể bị nhầm lẫn với giao diện người dùng và thiết kế giao diện người dùng — giao diện mà ai đó sử dụng sẽ ảnh hưởng đến trải nghiệm của họ.
Định nghĩa về UX không chỉ giới hạn ở các sản phẩm công nghệ, mặc dù đó là nơi chúng ta thấy nó được sử dụng nhiều nhất. UX có thể được áp dụng cho bất kỳ sản phẩm nào mà mọi người sử dụng và tương tác, từ remote máy lạnh, tivi đến máy pha cà phê. Về cơ bản, UX là bất cứ thứ gì có thể được trải nghiệm bởi một người nào đó.
Tập trung vào hành trình của người dùng
Khi một nhà thiết kế UX tiếp cận một sản phẩm, họ sẽ nghĩ về toàn bộ quá trình mà người dùng sẽ trải qua khi trải nghiệm sản phẩm đó. Và sẽ hỏi những câu như:
- Người dùng sẽ cảm thấy những cảm xúc nào?
- Người dùng sẽ khó chịu về thứ gì?
- Mọi người đang cố gắng giải quyết vấn đề gì bằng cách sử dụng sản phẩm này?
- Quá trình giải quyết những vấn đề đó có thể được cải thiện thông qua thiết kế không?
Con đường mà người dùng lần đầu tiên tương tác với sản phẩm đó đến khi họ sử dụng xong, được gọi là hành trình của người dùng. Và hành trình đó đã trở thành nền tảng của thiết kế UX.
John Amir-Abbassi, cựu nhà nghiên cứu UX tại Facebook và hiện là giám đốc nghiên cứu UX tại Google, mô tả UX như thế này trong một cuộc phỏng vấn với User Testing:
“Thiết kế Trải nghiệm Người dùng là một cách tiếp cận để thiết kế có tính đến tất cả các khía cạnh của sản phẩm hoặc dịch vụ với người dùng. Điều đó không chỉ bao gồm vẻ đẹp và chức năng: (khả năng sử dụng và khả năng tiếp cận) của sản phẩm, mà còn bao gồm những thứ như niềm vui và cảm xúc — những thứ khó tạo ra và đạt được hơn. ”
Cân nhắc thiết kế UX
Khi thiết kế trải nghiệm người dùng của một sản phẩm, cần phải suy nghĩ kỹ một số khía cạnh. Họ cùng nhau tạo nên “lý do tại sao, cái gì và như thế nào” về việc sử dụng một sản phẩm.
Mặc dù UI và UX thường song hành với nhau nhưng chúng không hoàn toàn giống nhau. Một giải pháp đề cập nhiều hơn đến các khía cạnh vô hình của việc sử dụng sản phẩm, trong khi cái kia tập trung nhiều hơn vào thị giác.
Nghiên cứu trải nghiệm người dùng thường bắt đầu bằng việc nghiên cứu mục tiêu của người dùng, đôi khi với việc tạo ra “cá tính” hoặc tính cách hư cấu phù hợp với nhân khẩu học mục tiêu. Từ đó, nhà thiết kế vạch ra hành trình mà người dùng sẽ thực hiện một cách hợp lý khi tương tác với sản phẩm.
Việc kết hợp các hệ thống UX tốt cũng bao gồm rất nhiều nghiên cứu về cách mà mọi người đã sử dụng mọi thứ hàng ngày. Nếu ai đó muốn tìm một nhà hàng gần họ, họ phải làm như thế nào? Họ cảm thấy gì khi quyết định làm điều đó?
UX chỉ là một phần của thiết kế web hiệu quả. Có những khía cạnh khác mà bạn phải xem xét và lập kế hoạch, chẳng hạn như tốc độ web, responsive.
